De Leercultuur

Ondanks dat de economie en arbeidsmarkt dynamisch zijn, wordt er in Nederland veel waarde gehecht aan officiële diploma’s. Daarnaast wordt er wel steeds meer verwacht dat mensen zelf de regie in handen nemen wat betreft hun eigen (loopbaan)ontwikkeling. Het is echter niet voor iedereen duidelijk wat er allemaal mogelijk is. Mensen kunnen keuzestress ervaren of moeite hebben om in het spoor van Leven Lang Ontwikkelen (LLO) de juiste weg te vinden. Er wordt echter hulp geboden door onder andere vakbonden, overheid en branches.

Het ontwikkelen van deze ‘leercultuur’ is belangrijk voor mensen om hun skills te blijven ontwikkelen. Uit onderzoek van de SER en TNO blijkt echter dat de leercultuur zich maar beperkt in de gewenste richting ontwikkelt en dat het gevoel van urgentie voor een leven lang ontwikkelen nog niet toeneemt. Door middel van de nieuwe STAP-regeling wordt de drempel verlaagd en worden mensen gestimuleerd om zich te laten scholen, en zo hun skills te verbreden of te verdiepen.

Om mensen voor te bereiden op de toekomst, is het dus ook voor scholen belangrijk om in te spelen op ontwikkelingen in de praktijk. Deze dringen doorgaans maar langzaam door in onderwijscurricula, maar inmiddels wordt er al meer gefocust op persoonlijke behoeften van leerlingen, om uiteindelijk succesvoller te kunnen zijn in beroepen die er nu nog niet zijn. De uitdaging hierin, is dat er vakspecifieke kennis verloren kan gaan die op dit moment wel nog gevraagd wordt. Om hierop in te spelen, is er meer zicht op skills nodig.

Een skillstaal

Inzicht in iemands kennis, vaardigheden en skills helpt om een passende baan te vinden of de juiste loopbaanstap te maken. Daarnaast is inzicht in skills ook waardevol bij de keuze voor om- en bijscholing. Op nationaal en internationaal niveau zijn er verschillende instrumenten ontwikkeld voor werkenden en werkzoekenden, om te ontdekken welk werk (het beste) bij hun skills past. Daarnaast worden organisaties ook geholpen om werknemers te vinden met de juiste skills voor hun vacatures. Om de mobiliteit van mensen tussen en binnen sectoren te bevorderen, is een gemeenschappelijke skillstaal nodig. Zo kunnen de skills in alle sectoren vergeleken worden.

Europass

Europass is van origine een instrument om de internationale mobiliteit van studenten en werkzoekenden op de Europese arbeidsmarkt te bevorderen. Europass bestond uit vijf documenten. Naast een Europese standaard voor een cv, is er ook een zelfbeoordelingsinstrument voor de spreek-, lees-, schrijf-, en luistervaardigheid in verschillende talen: het Europass Taalpaspoort. Europass Mobiliteit is daarnaast een verslag van de periode die iemand in een ander Europees land doorbrengt met als doel om er te leren of te werken. Tot slot zijn er het Europass Certificaatsupplement en Diplomasupplement. Deze twee documenten beschrijven de inhoud van een gevolgde mbo-, hbo-, of wo-studie.

Na de herziening in 2020, is Europass opgebouwd uit nieuwe onderdelen. Zo ondersteunt het E-portfolio mensen bij het documenteren en beschrijven van hun vaardigheden, kwalificaties en ervaringen vanuit een LLO-perspectief. Door middel van een juiste informatievoorziening wordt informatie op maat verzameld over werk en onderwijsmogelijkheden. Met de functionaliteit ‘interoperabiliteit’ wordt de uitwisseling van informatie over vaardigheden en kwalificaties tussen verschillende betrokkenen mogelijk gemaakt. Daarnaast komt er ook een Europees platform voor loopbaanmanagement gedurende het hele leven. Tot slot heeft Europass een functionaliteit die digitaal ondertekende certificaten bewaart. Deze certificaten leveren het bewijs van leerprestaties van individuen.

Aanbevelingen

Euroguidance Nederland heeft aanbevelingen gedaan voor de toepassing en de door-ontwikkeling van Europass vanuit het skills-perspectief. Zo kan Europass ingezet worden als middel om mensen in een ontwikkelstand te zetten. Ook zal er gezocht moeten worden naar de juiste maak- en schakelmogelijkheden om adviezen en doorverwijzingen naar aanvullende, ‘skills-based’ scholing aantrekkelijker te maken. Aangezien Europass al aangesloten is op een bestaande skills taxonomie (ESCO), zou het mogelijk moeten zijn om elders verworven skills te registreren binnen deze taxonomie. Deze skills zullen dan gevalideerd en gecertificeerd moeten worden. Om Europass op individueel niveau goed te onderhouden, zal het sectoraal en doelgroepgericht moeten worden gebruikt. Daarnaast zullen de gebruikswaarde en reikwijdte vergroot moeten worden en is een koppeling aan DigiD niet ondenkbaar.

Tot slot wordt geadviseerd om breed in te zetten op ‘skills-awareness’. Europass wordt nu nog vooral toegepast in het beroepsonderwijs en internationale studentenuitwisseling. Aangezien studenten vertrouwd raken met het bijhouden van hun ontwikkelingen in een portfolio, zullen zij makkelijker kunnen werken met andere (mogelijk sectorspecifieke) digitale skills paspoorten.  

Lees verder

Benieuwd naar meer informatie over de uitdagingen en mogelijkheden binnen het skills gericht werken? Lees dan het onderstaande artikel van Euroguidance Nederland.

ArbeidsmarktInZicht heeft daarnaast ook een dashboard ontwikkeld waar voor talloze beroepen wordt aangegeven wat de belangrijkste skills zijn op het vlak van IT, taal, soft skills en professionele skills. Klik op de onderste link om dit dashboard te bezoeken.

 Euroguidance Nederland: Focus op skills

 ArbeidsmarktInZicht: SkillsInZicht