Drechtstedeninzicht - Sprank: Interview met Fabian Dekker over de krapte op de arbeidsmarkt

Belangrijke inzichten

Sprank Magazine (een tijdschrift voor beslissers in het gemeentelijk sociaal domein) heeft een groot interview gehouden met Fabian Dekker over de krapte op de arbeidsmarkt.
Fabian Dekker is een projectleider en senior onderzoeker bij SEOR (een onafhankelijk onderzoeksbureau gelieerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam) en is gepromoveerd op de gevolgen van flexibilisering van de arbeidsmarkt voor sociale zekerheid.
Als oorzaak van de krapte op de arbeidsmarkt noemt Fabian, naast het hoge aantal deeltijdwerkers in Nederland en het oplopende ziekteverzuim, de vergrijzing als belangrijkste oorzaak.
Een van de meest aangedragen oplossingen tegen de krapte op de arbeidsmarkt is het gebruikmaken van het onbenutte arbeidspotentieel.
Hier vallen deeltijders onder die meer uren willen maken, mensen met een migratieachtergrond, 55-plussers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Uit onderzoek van SEOR (met ondersteuning van Etil) voor de regio Drechtsteden is echter gebleken dat deze mensen belemmeringen ervaren om aan de slag te kunnen gaan. Dit zijn onder andere gezondheidsproblemen, het zorgen voor kinderen en slecht aansluitende of verouderde diploma’s en werkervaring.
Fabian Dekkers noemt de overheid en werkgevers als sleutelspelers om de mensen binnen het onbenutte arbeidspotentieel aan het werk te krijgen.
Voor meer informatie over het onbenut arbeidspotentieel, zie ook de verkenning voor provincie Zeeland en lees het interview met het UWV.

De krapte op de arbeidsmarkt: oorzaken en oplossingen

de Oorzaken

Zoals hierboven vermeld is, is de vergrijzing niet de enige oorzaak van de krapte op de arbeidsmarkt, maar wel de belangrijkste. Andere oorzaken van de krapte zijn het hoge aantal deeltijdwerkers in Nederland en het oplopende ziekteverzuim. Volgens Fabian Dekker blijft het ziekteverzuim oplopen door het feit dat er minder werkenden zijn waardoor de resterende mensen meer moeten doen. Door vermoeidheid kunnen werknemers uitvallen of opzoek gaan naar een baan met een lagere werkdruk.

De oplossingen en hun uitdagingen

Fabian Dekker draagt in zijn interview meerdere oplossingen aan om de krapte op de arbeidsmarkt te verminderen. Een van de meest genoemde oplossingen is het benutten van het onbenutte arbeidspotentieel. Zoals uit onderzoek van SEOR (met ondersteuning van Etil) voor de regio Drechtsteden blijkt, loopt deze groep mensen echter tegen verschillende belemmeringen aan om aan de slag te gaan (vb. gezondheidsproblemen, zorg voor kinderen of slecht aansluitende of verouderde diploma’s of werkervaring).

Daarnaast zorgen werkgevers ook voor extra belemmeringen. Er wordt vaak gezocht naar werknemers die precies in hun plaatje passen, gezond zijn en niet te oud zijn. Zo worden er in sommige gevallen meerdere assessments gehouden voor een mbo-functie.

Ook aan de kant van de overheid kunnen er voldoende zaken worden verbeterd. Zo moet de overheid ervoor zorgen dat (meer) werken lonend is. Daarnaast pleit Fabian Dekker voor een "Burgertoets" in het geval van nieuwe wet- en regelgeving. Met deze toets kunnen de burgers van tevoren vertellen of de voorgestelde regels hun problemen gaan oplossen, en wat er eventueel anders moet. Hiermee zal de systeemwereld beter aansluiten op de leefwereld.

De regionale werkhuizen (fysieke ontmoetingsplekken voor werkzoekenden) die minister Van Gennip (Sociale Zaken) voorstelt, sluiten aan op de wens van Fabian: “Richt bibliotheken of buurtcentra in waar mensen terechtkunnen met ál hun vragen.” Wel vindt hij dat er een kennisplatform moet komen over de vormgeving van deze centra: “Anders wordt het een zoektocht waarin iedere gemeente of arbeidsmarktregio dezelfde fouten maakt.”

Het grote voordeel van deze laagdrempelige informatiepunten is dat mensen hun eigen moment en tempo kunnen kiezen. Dit in tegenstelling tot de vakbondshuizen en regionale mobiliteitsteams van vroeger. Daar moest men zich op een bepaald tijdstip ergens melden.

Daarnaast zijn er ook bedrijven die zelf het initiatief nemen voor een one-stop-shop voor werkzoekenden. Zo is er een bedrijf dat ex-gedetineerden in dienst neemt en zorgt dat alle werkcoaches, schuldhulpverleners en reclasseringsmedewerkers aanwezig zijn op één plek.

In de tussentijd is er in de zorg, het onderwijs en de techniek (de tekortsectoren) een groot tekort aan arbeidskrachten. Fabian Dekker ziet perspectief door het gebruik van AI en technologische oplossingen. Op de korte termijn is bijvoorbeeld het Human Capital-akkoord van de provincie Zuid-Holland een goede stap vooruit. Met dit akkoord trekken het bedrijfsleven, overheid en onderwijs geld uit om werkenden en werkzoekenden om te scholen naar de tekortsectoren.

Tot slot vindt Fabian Dekker dat de overheid zich met name moet focussen op de deeltijders die daadwerkelijk meer uren wíllen werken. Veel deeltijders zijn ook mantelzorger, zorgen voor kinderen of doen vrijwilligerswerk. “Het is verkeerd om alleen belang te hechten aan zaken die je kunt monetariseren. Onbetaalde, informele arbeid heeft minstens zoveel waarde.”

Interesse in Meer diepgang?

Benieuwd naar het volledige interview met Fabian Dekker? Klik dan op de onderstaande link. Geïnteresseerd in de exacte belemmeringen die mensen in het onbenut arbeidspotentieel ervaren, of wat werkgevers kunnen doen om (meer) werken mogelijk te maken? Bekijk dan het onderzoek voor de regio Drechtsteden en de verkenning voor Zeeland door op de onderste twee links te klikken.

Sprank Magazine, interview Fabian Dekker: 'Dit is wel nuttig, toch?' Onbenut arbeidspotentieel Drechtsteden (o.a. interviews met werkzoekenden)
Onbenut arbeidspotentieel Zeeland (o.a. interview met het UWV en dashboard)